Spirometriya nədir?
- Dr. Nigar Əliyeva
- Aug 5
- 2 min read
Updated: Aug 6

Spirometriya – ağciyərlərin fəaliyyətini qiymətləndirmək üçün aparılan sadə, amma önəmli
bir nəfəsalma testidir. Bu müayinə ağciyərlərə nə qədər hava daxil olduğunu və nə qədər
sürətlə xaric edildiyini ölçür.
Spirometriya nə üçün aparılır?
Həkiminiz spirometriya müayinəsini aşağıdakı hallarda tövsiyə edə bilər:
-Uzunmüddətli öskürək, xırıltılı nəfəsalma və ya nəfəs darlığının səbəbini
müəyyənləşdirmək üçün
-AXOX (Ağciyərin Xronik Obstruktiv Xəstəliyi), astma və ya ağciyər fibrozisi kimi
xəstəlikləri izləmək üçün
-İnhalyasiya yolu ilə verilən dərmanların təsirini qiymətləndirmək üçün
-Əməliyyat öncəsi ağciyər ehtiyatını yoxlamaq məqsədi ilə
Spirometriya hansı göstəriciləri verir?
1. Məcburi həyat tutumu (FVC): Dərin nəfəs aldıqdan sonra maksimum üfürə
bildiyiniz hava həcmi
2. Bir saniyədə zorla çıxarılan hava həcmi (FEV1): İlk 1 saniyədə üfürdüyünüz hava
miqdarı
3. FEV1/FVC nisbəti: 1 saniyədə çıxarılan hava miqdarının ümumi tutuma nisbəti. Bu
göstərici tənəffüs yollarında daralma olub-olmadığını göstərir
Spirometriyaya necə hazırlaşmalı?
-Rahat və sıx olmayan geyimlər geyinin
-Testdən əvvəl 4–6 saat ərzində siqaret çəkməyin, ağır yemək yeməyin, spirtli içki
qəbul etməyin və ağır fiziki hərəkətlər etməyin
-Əgər inhalyator istifadə edirsinizsə, onu testə gətirin və istifadə vaxtı barədə
həkiminizlə əvvəlcədən məsləhətləşin
Test necə keçirilir?
-Adətən oturaq vəziyyətdə aparılır
-Burnunuz tıxacla bağlanır ki, yalnız ağızla nəfəs alınsın
-Dərin nəfəs alırsınız və sonra xüsusi cihazın borusuna mümkün qədər güclü və
sürətli nəfəs verirsiniz
-Bu prosesi bir neçə dəfə təkrarlamaq lazım ola bilər
-Bəzən həkim testdən sonra inhalyasiya dərmanı verərək təkrar ölçmə apara bilər
Test nə qədər vaxt aparır?
Adətən 10–15 dəqiqə çəkir və heç bir ağrı vermir.
Spirometriyanın riski varmı?
Əksər hallarda tamamilə təhlükəsizdir. Nadir hallarda:
-Yüngül başgicəllənmə
-Öskürək və yorğunluq
-Sinədə və qarında gərginlik hissi ola bilər
Yaxın zamanda infarkt keçirmiş şəxslərə bu müayinənin aparılması tövsiyə olunmur.
Nəticələr nə zaman çıxır?
Nəticələri həkiminiz sizinlə paylaşacaq və əgər hər hansı sapma varsa, əlavə müayinələr və ya
müalicə planı tövsiyə edəcək.
Nəticə
Spirometriya, tənəffüs sistemi xəstəliklərinin erkən aşkarlanması və düzgün müalicəsinin
qurulması üçün sadə, sürətli və faydalı bir müayinə üsuludur. Əgər sizdə nəfəs darlığı,
xroniki öskürək və ya siqaretlə bağlı ağciyər şikayətləri varsa, bu testi gecikdirmədən
etdirmək tövsiyə olunur.
Comments